Zuid-Afrika is de achtste wijnproducent ter wereld.  De wijnboeren voorzien in 3,1% van de wereldproductie wijnen. De groei van de wijnbouw in Zuid-Afrika gaat hand in hand met de geschiedenis van het land. Al meer dan 350 jaar wordt er wijn gemaakt in de Kaap. Na de afschaffing van de apartheid heeft ook de Zuid-Afrikaanse wijnbouw een zeer goede evolutie doorgemaakt. Zuid-Afrika is met z’n rijke fauna en flora één van de meest adembenemende landen ter wereld. Naast de oogverblindende natuur is ook de geschiedenis  rond het ontstaan van deze natie nog steeds zichtbaar in het straatbeeld.

In 1652 sticht Nederlander Jan van Riebeeck Kaapstad door er een nederzetting te bouwen.  Hij  beval om Europese groenten en gewassen aan te planten, waaronder ook wijnstokken. Enkele jaren later in 1679 zal Simon van der Stel (stichter van Stellenbosch) in Constantia de eerste eigenaar zijn van een groot wijndomein. In het jaar 1688 doopten 54 Franse Hugenotenfamilies “Olifantshoek” om tot “Franschhoek”. Ze werden na aankomst in de Kaap naar deze ruwe plaats op 100 km van Kaapstad verbannen. In dit rustieke stadje wordt er nog steeds Frans gesproken, ook de straat en familienamen zijn nog steeds Frans. In het begin van de jaren 1800 heft Engeland een tol op Franse wijnen en zo komt de wijnexport vanuit Zuid-Afrika in bloei.

In het begin van de 20^e eeuw richtten wijnbouwers de Koöperatieve Wijnbouwers Vereniging (KWV) op. Deze bestond uit 4648 leden, slechts 292 wijnboeren werden geen lid. De KWV zal een heel grote invloed hebben op de wijnbouw in Zuid-Afrika tot aan de afschaffing van de apartheid. Na de afschaffing beginnen buitenlanders massaal in de wijnbouw in Zuid-Afrika te investeren. De wijnen bereiken ook gemakkelijker Europa en Amerika.

De totale oppervlakte van wijndomeinen bedraagt om en bij de 118.000 hectare en groeit dag na dag. Je kan dit vergelijken met een wijnland als Duitsland. De wijnboeren maken hiermee zo’n 9 miljoen hectoliter wijn.  Een groot deel verwerken zij ook tot brandy.

Goede Zuid-Afrikaanse wijn maken

Om goede wijn te maken heb je meer nodig dan goede terroir en zon alleen. Technieken zijn verbeterd, zowel in de wijngaard als in de wijnkelder. Druiven moeten de beste kwaliteit hebben dus wordt er hard gewerkt in de wijngaard. Wijnmakers doen uitgebreid onderzoek naar welke druif er best op welke bodem staat. Welke druif er best tegen de warmte of koude kan, etc… Ze laten de traditie van 350 jaar wijn maken en vernieuwende technieken hand in hand gaan.

Zuid-Afrika heeft één van de oudste bodemstructuren die wereldwijd te vinden is.  Hierdoor vind je heel veel mineralen in de bodem. Dat is net wat erg belangrijk is aan een goede bodem om wijnstokken op te planten. De belangrijkste bodemtypes die je terug kan vinden in de Kaap regio zijn tafelbergzandsteen, dolomiet en afgebrokkelde graniet elk met z’n eigen voordelen en nadelen. De Kaap regio ligt ook even ver onder de evenaar als de beter bekende wijnstreken in Europa boven de evenaar.  Dit zorgt voor een gematigd klimaat met een gemiddelde regenval van tussen de 500 en 800 mm.

Wijnbouw in Zuid-Afrika: van streek tot streek

De streek rond Kaapstad staat bekend voor z’n wijnen. De meeste wijngebieden liggen op minder dan 3 uur rijden van the Mother city. Omdat dit, op enkele uitzonderingen na, de enigste regio is waar de afkoeling van de oceaan wijnbouw mogelijk maakt. De meest voor de handliggende wijngebieden zijn Stellenbosch, Franschhoek, Paarl en Constantia.

De laatste jaren is er een heropleving van oude wijngebieden waar de wijn werd gebruikt om brandy van te maken. Dankzij de oude stokken kunnen de wijnboeren een schitterende kwaliteit van druiven plukken. Dit fenomeen startte enkele jaren geleden in Swartland.

Maar ook de nieuwe en minder bekende regio’s zoals de Hemel en Aarde vallei, Elgin(Overberg), Botrivier en Elim zorgen voor een heuse vernieuwing. Deze koelere streken hebben hun eigen identiteit ontwikkeld. Ze verbouwen dan ook totaal andere wijnen. Hier doen frisse wijnen op basis van Sauvignon Blanc en Pinot Noir het heel goed.

Streken zoals Montagu, Klein Karoo en Calitsdorp die verder van de kust liggen ervaren hogere temperaturen. Hiermee maak je dan ook meer zoete en versterkte wijnen.

Druivensoorten in de Zuid-Afrikaanse wijnbouw

Door de diversiteit van bodem- en microklimaat heeft iedere streek ook z’n eigen druiven die beter gedijen. Heel wat van deze druiven zijn voor wijnkenners ongetwijfeld bekend. Voor de witte wijnen is de Chenin Blanc (18,6%) de belangrijkste, maar ook Sauvignon Blanc (9%) en Chardonnay (8,1%) doen het goed in Zuid-Afrika. Bij de witte druiven is ook Colombard (11,7%) populair. Voor de rode wijnen is er de laatste jaren een grote opmars bezig van de Syrah druif, ook wel Shiraz (9,8%) genoemd. Traditionele druiven als Cabernet Sauvignon (13%) en Merlot (7%) zijn nog altijd pertinent aanwezig. Ook de typische Zuid-Afrikaanse rode druif Pinotage (6%) kan de laatste jaren veel mensen overtuigen.

Sommelier Frederik Crul bespreekt elke week uitvoerig een wijnstreek of druivensoort op de blog van wijnsafari.be.